Thảo Quyết Minh hay còn gọi là cây Muồng ngủ. Nó có tên khoa học là Cassia tora L, thuộc họ Đậu (Fabaceae).
Tìm hiểu về loại cây này
Đặc điểm
Đây là một loại cỏ mọc hoang làm thuốc ở nhiều nơi trên đất nước ta, đặc biệt là các tỉnh khác ở miền Bắc…. Cây cao khoảng 0,3-1m trở lên, lá kép, mọc xen kẽ. Nó bao gồm 2 đến 4 cặp lá chét. Các lá chét có hình trứng ngược. Hoa màu vàng tươi, mọc từ 1 đến 3 ở kẽ lá, quả hình trụ hình trụ, dài 15 cm, bên trong chứa nhiều hạt, hạt có khía màu nâu bóng, vị hơi đắng. Khoảng tháng 9 đến tháng 11, thì quả sẽ chín.
Sau khi thu hoạch, quả được phơi khô. Sau đó được cho vào bao tải, đập cho nát vỏ, sàng lọc lấy vỏ để lấy hạt. Tiếp tục làm khô. Trước khi sử dụng, nó nên được xử lý theo mục đích sử dụng.
Trước hết cần xác định nó không thể được dùng nếu chưa qua sao chế. Tại sao nó như thế này? Nếu đem hạt Thảo Quyết Minh thô sử dụng, sẽ có mùi hắc như vôi.
Thành phần hóa học chính
Trong hạt có các hợp chất giống anthracen: chryso-phanol, physcion, obtusin, aurantio-obtuirin, nor-rubrofusarin, rubro – fusanrin – 6 – beta – gentiobiosid, torlac – ton, crysophannic acid- 9 – anthron, chất nhầy, chất protid và chất béo…
Tác dụng sinh học
Hiệu ứng sinh học Thảo Quyết Minh có tác dụng hạ huyết áp cho chó, mèo, thỏ khi gây mê. 1,5% nước sắc có thể ức chế tụ cầu; dung dịch ngâm với nồng độ 1/20 có thể ức chế hiệu quả một số loại nấm.
Cây này có vị ngọt, đắng nhẹ, tính hơi hàn quy kinh, can đởm thận. Có một số công năng chủ trị chính.
Cách chế biến
Thảo Quyết Minh sao vàng
Sau khi đun chảo nóng già, cho Thảo Quyết Minh vào quất đều tay. Từ vỏ ngoài xuất hiện lớp dầu bóng láng, tiếp tục sao. Lớp dầu sẽ khô dần và bắt đầu xuất hiện các tiếng nổ lách tách, màu của hạt vàng dần. Tiếp tục đảo đều tay đến khi hết tiếng nổ lách tách, màu của hạt đã vàng đều là được. Lấy ra tãi mỏng cho nguội.
Thảo Quyết Minh sao cháy
Đem Thảo Quyết Minh sao như trên cho đến khi sao vàng thì vẫn tiếp tục đảo đều tay. Lớp vở bên ngoài của hạt đen dần, đồng thời trên mặt chảo rang xuất hiện lớp khói màu vàng cam, mỗi lúc một dày đặc, mùi hơi nồng. Đến khi toàn bộ lớp vỏ ngoài đen hết, lớp khói màu vàng nhạt dần rồi chuyển thành khói đen, có mùi thơm “cháy” dễ chịu, nhanh chóng đổ ra khay nhôm, tãi mỏng để tránh bị cháy tiếp.
Những công dụng của thảo quyết minh
Nhuận tràng thông tiện
Nó rất hữu ích khi bị táo bón ruột kết, giảm nhu động ruột, co thắt đại tràng, táo bón, đau bụng, căng tức và đầy hơi. Các sản phẩm khác nhau có thể được sử dụng tùy theo bệnh. Nếu táo bón nặng có thể dùng Thảo quyết minh sao vàng. Đem dưới dạng thuốc sắc hoặc hãm với nước sôi nhiều lần, uống trong ngày. Trường hợp táo bón nặng, thổ huyết phối hợp với hoa hòe sao cháy.
Đối với trẻ nhỏ bị táo bón, mẹ hãy dùng chục hạt Thảo Quyết Minh sao cháy. Cho vào chén nhỏ, thêm nước sôi hoặc sữa mẹ hấp vào nồi cơm điện, uống 1-2 ml nước giải khát, ngày 2 lần. Đối với người cao tuổi tại sao phải dùng Thảo Quyết Minh dạng uống. Mỗi lần 15-20g, uống nhiều lần trong ngày. Ngoài tác dụng nhuận tràng Thảo Quyết Minh còn có các tác dụng khác như thanh can hỏa, giải phong nhiệt, lợi mật. Nó được sử dụng cho chứng đau mắt đỏ, sợ ánh sáng và chảy nước mắt do viêm tuyến lệ. Nếu mờ mắt thì dùng hạ khô thảo (mận khô) phối hợp với hoa cúc
Bình can hạ áp
Thảo Quyết Minh sao vàng có tác dụng hạ huyết áp tốt hơn sao cháy. Có thể dùng cho những người tăng huyết áp thể can hỏa, cao huyết áp mà đau đầu, hoa mắt mờ mắt. Có thể hãm uống hàng ngày, phối hợp với hòe mễ sao vàng.
An thần gây ngủ
Thảo Quyết Minh sao cháy, có tác dụng trấn tĩnh cho người dùng thường hay mất ngủ. Đặc biệt có thể can nhiệu huyết nhiệt, tâm hồi hộp người bồn chồn khó ngủ. Hãm nước uống vào các buổi tối phối hợp với hắc táo nhãn (táo nhân sao tồn tính, sao đen).
Những lưu ý khi dùng
Không nên nhầm với Thạch Quyết Minh, bởi Thạch Quyết Minh là loại vỏ sò biển còn gọi là cửu khổng vì trên vở có 9 cái lỗ (khổng) có tên khoa học là Conchahalootidis.
Trích dẫn từ Thaythuocvietnam.vn
Phạm Ngân
